Homocysteina – czynnik ryzyka miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych

Miażdżyca to schorzenie tętnic, które poprzez odkładanie się w nich tzw. blaszki miażdżycowej prowadzi do zwężenia ich światła, zmniejszenie przepływu krwi, a w konsekwencji – niedotlenienia narządów. Istnieje wiele czynników ryzyka wystąpienia miażdżycy tętnic. Jedną z nich jest podwyższony poziom homocysteiny.

Z tekstu dowiesz się:

• czym jest miażdżyca tętnic, jakie są jej przyczyny i na czym polega leczenie miażdżycy,
• co to jest homocysteina,
• w jaki sposób zmniejszyć poziom homocysteiny.

Miażdżyca to nic innego jak przewlekły proces zapalny tętnic. Pomiędzy śródbłonkiem a warstwą mięśniową tętnicy zaczyna się odkładać tzw. blaszka miażdżycowa. Są to złogi składające się z cholesterolu LDL, makrofagów, lipoprotein oraz komórek.

Blaszka miażdżycowa z czasem zawęża światło naczynia i ogranicza przepływ krwi. W bardzo zaawansowanych stadiach miażdżycy dochodzi do całkowitego zamknięcia światła naczynia, zahamowania przepływu krwi oraz martwicy serca (zawał) lub mózgu (udar). Miażdżyca tętnic może dotyczyć naczyń na obszarze całego ciała lub tylko jego poszczególnych części (np. miażdżyca nóg).

Miażdżyca przyczyny i leczenie

Istnieje wiele czynników ryzyka rozwoju miażdżycy – jest to niestety choroba bardzo rozpowszechniona, a pierwsze jej objawy notuje się już u nastolatków! Ryzyko wystąpienia miażdżycy zwiększa m.in. wysoki poziom cholesterolu LDL w organizmie, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów, ale także podeszły wiek, cukrzyca, otyłość, mało aktywny tryb życia oraz zła dieta. Chorobę diagnozuje się m.in. na podstawie wyników morfologii, lipidogramu, USG dopplerowskiego, a także rezonansu magnetycznego i tomografii komputerowej tętnic.

Leczenie miażdżycy w pierwszej kolejności obejmuje zmianę diety oraz aktywność fizyczną, które prowadzą do obniżenia poziomu złego cholesterolu. Osoby ze zdiagnozowaną chorobą powinny wykluczyć ze swojego jadłospisu tłuszcze pochodzenia zwierzęcego (tłuste mięso, wędliny, podroby, smalec, masło), za to spożywać duże ilości ryb oraz tłuszczów roślinnych, bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, 6 oraz 9. Dieta miażdżycowa musi też uwzględniać produkty pełnoziarniste, owoce i warzywa, orzechy oraz przyjmowanie odpowiednich ilości płynów, zwłaszcza niegazowanej wody mineralnej.

Jeśli miażdżyca osiągnęła już stadium zaawansowane lub zmiana trybu życia nie przynosi oczekiwanych efektów, rozważa się leczenie miażdżycy farmakologiczne (np. przyjmowanie leków zmniejszających stężenie lipidów) lub wykonanie zabiegów chirurgicznych.

Co to jest homocysteina?

Homocysteina to aminokwas, który powstaje w organizmie człowieka w trakcie przemian innego aminokwasu pochodzenia zwierzęcego – metioniny. Ma on działanie aterogenne, a więc przyspiesza tempo odkładania się blaszki miażdżycowej w tętnicach oraz zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepicy naczyń.

Prawidłowy poziom homocysteiny u zdrowego człowieka powinien wynosić od 5 do 15 µmol/l. Niestety, u wielu ludzi to stężenie jest wyższe – mogą na nie wpływać zarówno przyczyny pierwotne, jak i wtórne. Wśród przyczyn pierwotnych wymienia się m.in. uwarunkowane genetycznie nieprawidłowości w przemianach metioniny, zaś wśród przyczyn wtórnych – niedobór kwasu foliowego, witamin B6 i B12, przewlekłą niewydolność nerek, chorobę Addisona czy łuszczycę.

Homocysteina jak obniżyć?

Zgodnie z najnowszymi zaleceniami dość wysoką skuteczność w obniżaniu poziomu homocysteiny przynosi dieta bogata w witaminy B6, B12 oraz kwas foliowy, a w razie potrzeby – ich suplementacja. Bogatym źródłem witaminy B6 są banany, drożdże, soja, pieczywo pełnoziarniste i sok pomarańczowy. Kwas foliowy można znaleźć w drożdżach, sałacie, kapuście i szpinaku. Z kolei witamina B12 występuje m.in. w mięsie wołowym, łososiu, pstrągu, halibucie oraz kurzych jajach.