Badanie składu ciała (body composition, BC) to coraz popularniejsza metoda diagnostyczna, służąca przede wszystkim ocenie zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie. Jest to przydatne w profilaktyce, rozpoznawaniu i leczeniu otyłości, zaburzeń odżywania, zaburzeń hormonalnych oraz chorób sercowo-naczyniowych.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie są metody badania składu ciała,
- w jakim celu wykonuje się tego typu badania.
Nadmiar tkanki tłuszczowej w organizmie to znany czynnik ryzyka rozwoju wielu chorób, takich jak choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, miażdżyca, a nawet niektóre nowotwory. Poważnym wyzwaniem zdrowotnym jest profilaktyka, diagnostyka i leczenie różnego rodzaju zaburzeń odżywiania, takich jak anoreksja czy bulimia, które dotyczą najczęściej osób młodych, zwłaszcza dziewcząt. Choroby te prowadzą do wyniszczenia organizmu, a w skrajnych wypadkach – nawet do śmierci. Istnieje również wiele innych chorób, np. zaburzenia hormonalne, którym towarzyszą zmiany w zakresie składu ciała.
We wszystkich tych przypadkach pomocna bywa analiza składu ciała – może ona być traktowania zarówno jako profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych, element monitorowania skuteczności podjętego leczenia, jak i narzędzie służące do opracowywania prawidłowej, dopasowanej do indywidualnych potrzeb danego pacjenta diety.
Skład ciała – metody analizy
Istnieje kilka metod badania składu ciała – różnią się one m.in. stosowanymi technologiami oraz precyzją wyników.
- Badanie antropometryczne – polega ono na sprawdzeniu stosunku wzrostu do masy ciała oraz analizie grubości fałdu skórnego, obwodu oraz średnicy kości. Masę tkanki tłuszczowej ocenia się tu na podstawie opracowanych tablic z danymi charakterystycznymi dla danej populacji.
- Pomiar całkowitej zawartości izotopu potasu – dzięki niemu można określić ilość tkanek beztłuszczowych w organizmie. Jest to badanie, które można wykonywać u pacjentów obu płci oraz w różnym wieku, ale nie uwzględnia ono możliwego spadku stężenia potasu w przebiegu niektórych chorób.
- Analiza aktywacji neutronów – to badanie, w którym wykorzystuje się izotopy wapnia i azotu wychwytywane przez jądra atomowe poszczególnych składników ciała. Można dzięki temu wyliczyć zawartość wapnia, chloru, sodu, azotu oraz fosforu w organizmie.
- Absorpcjometria promieniowania X o dwóch energiach (DXA) – w badaniu tym wykorzystuje się właściwości promieniowania jonizującego, a konkretniej – jego osłabienie podczas przechodzenia przez poszczególne tkanki organizmu. Jest ono dokładne, można je powtarzać i cechuje się wysoką precyzją.
Impedancja bioelektryczna – nowoczesne badanie składu ciała
Jedną z najnowocześniejszych oraz najszerzej stosowanych metod badania składu masy ciała jest jednak impedancja bioelektryczna, zwana także bioimpedancją elektryczną (BIA). Badanie to można wykonywać zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, bez względu na wiek i właściwie niezależnie od stanu zdrowia. Polega ono na zmierzeniu impedancji, czyli oporu elektrycznego tkanek, przez które przepuszczany jest prąd o ściśle określonym, niskim natężeniu. Impedancja opiera się na zjawisku rezystancji oraz reaktancji, przy czym rezystancja jest zależna od rodzaju tkanki, a reaktancja wynika z pojemności elektrycznej błon komórkowych.
Jakie informacje można uzyskać w badaniu BIA? Otóż dzięki wykorzystaniu dość skomplikowanych wzorów matematycznych oraz przekształceniu uzyskanych danych można otrzymać informację o proporcji tkanki mięśniowej do tkanki tłuszczowej w organizmie. Ma to duże znaczenie zarówno profilaktyczne, jak i terapeutyczne. Dzięki temu można m.in. przygotować dla pacjenta indywidualną strategię dietetyczną, mającą na celu zdrowe, nieobciążające dla organizmu schudnięcie lub przybranie na wadze. W połączeniu z aktywnością fizyczną oraz stałą opieką lekarską może to być również nieoceniona profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze czy choroba niedokrwienna serca.
Nowoczesne metody badania składu ciała to bezpieczna recepta na utrzymanie prawidłowej masy i uniknięcie wielu groźnych chorób. Skorzystaj więc z pomocy specjalisty, a dzięki temu lepiej zadbaj o swoje ciało i zdrowie.