Podstawowe metody leczenia bólu uszeregowane są w tzw. drabinie analgetycznej. To ona określa siłę działania preparatów, kolejność stosowania oraz zasady łączenia preparatów przeciwbólowych z różnych grup. Podział bólu i nasilenie jest obecnie mierzalne i możliwe jest dokładne badanie działania leków.
Jakie mamy dostępne preparaty przeciwbólowe?
Jeśli chodzi o powszechnie stosowane substancje przeciwbólowe, to trzeba zwrócić uwagę na kilka z nich:
• paracetamol,
• ibuprofen,
• metamizol (Pyralgin)
• ketoprofen,
• deksketoprofen,
• diklofenak (Naklofen)
• meloksykam,
• celekoksyb,
Większość z nich, z wyjątkiem paracetamolu i metamizolu zalicza się do tzw. niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Są to leki dostępne na ogół bez recepty, obecne na każdym stopniu drabiny analgetycznej. Mogą być one łączone z silniejszymi lekami przeciwbólowymi, jak na przykład słabe opioidy: kodeina, tramadol i z silnymi opiodiami: morfiną, oksykodonem, fentanylem, metadonem, buprenorfiną.
Jakie są zasady stosowania preparatów przeciwbólowych?
Jeśli chodzi o standardowe terapie przeciwbólowe, to posiłkujemy się skalami oceny natężenia bólu. Standardem diagnostycznym jest skala numeryczna tzw. NRS. Słaby ból kwalifikujemy do 3 stopni w skali NRS, umiarkowany 4-6 NRS, natomiast silny – 7 i wyżej w skali. Jest to bardzo pomocna metoda w ocenie bólu i kwalifikacji do zastosowania określonych preparatów przeciwbólowych.
Leczenie przeciwbólowe wymienione wyżej dotyczy jednakowoż bólu receptorowego, klinicznego i związanego bezpośrednio z transdukcją, przewodzeniem i odbiorem ośrodkowym bólu. W przypadku bólu neuropatycznego, dolegliwości wynikają z uszkodzenia nerwu. Są bardzo silne, piekące, palące, nasilają się w nocy. Najczęściej występują w przebiegu półpaśca, cukrzycy, rwy kulszowej lub innych uszkodzeń nerwów. W leczeniu tego rodzaju bólu stosuje się leki przeciwpadaczkowe: kwas walproinowy, lamotryginę, gabapentynę, czy tiagabinę. Pomocna jest również kapsaicyna, a więc substancja zawarta w papryczkach chili i odpowiadająca za wrażenie pieczenia i ostry smak.
Specyficzne metody leczenia bólu
W bólach migrenowych stosuje się leczenie quasi-przyczynowe polegające na zastosowaniu tzw. tryptanów, czyli związków zwężających naczynia mózgowe.